mapmap GO! แผนที่เดินเท้าเพื่อทุกคนที่อยากสนิทกับเมืองมากขึ้น

เวลาอยากเดินทางไปที่ไหนสักแห่ง คนส่วนใหญ่มักค้นหาเส้นทางผ่านกูเกิลแมป ที่ช่วยพาเราไปถึงสถานที่นั้นโดยไม่หลง และแนะนำวิธีการพาเราไปถึงจุดหมายให้เร็วที่สุด แต่ในอีกมุมหนึ่ง การเดินทางอันรวดเร็วที่ทำให้เราโฟกัสเพียงต้นทางกับปลายทาง ก็อาจทำให้เราพลาดการทำความรู้จักเส้นทางนั้นอย่างใกล้ชิดไปโดยปริยาย รวมถึงไม่อนุญาตให้เราสนใจและดื่มด่ำสิ่งที่อยู่ระหว่างทางมากนัก 

ด้วย Pain point นี้ที่ลงล็อกเหมาะเจาะกับยุคสมัยที่คนหันมาสนใจสำรวจเมืองที่ตัวเองอยู่มากขึ้น แผนที่เดินเท้า mapmap GO! จึงเกิดขึ้นเพื่อเขย่ามุมมองของคุณที่มีต่อเมืองให้เปลี่ยนไป

กว่าจะมาเป็น mapmap GO! 

mapmap GO! เกิดจากความร่วมมือระหว่าง mor and farmer กลุ่มนักออกแบบที่นำข้อมูลวิจัยมาสร้างเป็นแพลตฟอร์มดิจิทัลและสื่อใหม่เพื่อปรับปรุงเมืองให้ดีขึ้น และ Refield Lab กลุ่มภูมิสถาปนิกที่สนใจการวางแผนและออกแบบพื้นที่ โดยเชื่อมโยงความรู้ด้านงานออกแบบเข้ากับการใช้ข้อมูลในการวิเคราะห์

ก่อนหน้านี้ mor and farmer และภาคีเครือข่าย ได้พัฒนาแพลตฟอร์มชื่อ mapmap ขึ้นมาเป็นฐานข้อมูล เพื่อทำงานร่วมกับกรุงเทพมหานครในการพัฒนาพื้นที่สาธารณะสีเขียว โดยนำฐานข้อมูลมาวิเคราะห์หาพื้นที่ที่มีศักยภาพและวางแนวทางในการพัฒนาพื้นที่นั้นๆ หลังจากรวบรวมข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาเมืองให้น่าอยู่มาได้จำนวนหนึ่ง พวกเขาก็เริ่มเกิดความคิดอยากเผยแพร่สิ่งเหล่านี้ออกไปให้ผู้คนรับรู้ในวงกว้าง

แต่ถ้านำข้อมูลจำนวนมหาศาลออกมากางแบบทื่อๆ คงยากที่จะดึงดูดความสนใจของคนทั่วไปได้ ทีมงานจึงสรุปย่อข้อมูลเหล่านั้นออกมาเป็นแผนที่กระดาษขนาดใหญ่ที่อัดแน่นไปด้วยข้อมูลส่งเสริมการเดินเท้าสำรวจ ‘บางกอกใหญ่’ ย่านต้นแบบที่เลือกมาเป็นพื้นที่นำร่อง เพื่อบอกเล่าถึงเส้นทางน่าเดินสำหรับนักเดินท่องเมืองที่สนใจเรื่องราวเชิงลึก และร่วมกับภาคีเครือข่ายจัดกิจกรรมเดินย่านกับ mapmap GO! ขึ้น ในช่วงเทศกาลงานออกแบบกรุงเทพฯ

‘บางกอกใหญ่’ ย่านนำร่องที่รุ่มรวยด้วยร่องรอยประวัติศาสตร์

เมื่อถามว่าทำไมจึงเลือกย่านบางกอกใหญ่มาเป็นพื้นที่นำร่อง ทีมงานได้อธิบายเหตุผลประการแรกไว้อย่างน่าสนใจว่า ย่านบางกอกใหญ่เป็นพื้นที่เมืองเก่าที่มีร่องรอยทางประวัติศาสตร์ ทั้งโบราณสถาน วัดเก่าแก่ และชุมชนดั้งเดิมกระจายตัวอยู่มากมาย นอกจากนี้ยังมีพื้นที่สีเขียวอย่าง สวนบางกอกใหญ่ สวนสาธารณะใจกลางฝั่งธนฯ ที่มีร่องสวนอยู่ในนั้นด้วย และสวนลุงสรณ์ สวนเกษตรของปราชญ์ชุมชนที่เป็นต้นแบบของแหล่งอาหารใกล้บ้าน จัดว่าเป็นอีกหนึ่งย่านที่มีศักยภาพในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และสำรวจวิถีชีวิตชุมชน

ส่วนเหตุผลอีกประการหนึ่งคือ เนื่องจากมีภาคีเครือข่ายที่เคยทำงานร่วมกัน ทั้งกลุ่มยังธน CROSSs and Friends และชุมชนภายในย่าน ซึ่งสามารถช่วยอำนวยความสะดวกในการเข้าถึงข้อมูลเชิงลึกและการสำรวจพื้นที่เพิ่มเติม ผ่านกระบวนการต่างๆ เช่น การลงพื้นที่พูดคุยกับวินมอเตอร์ไซค์ ผู้เชี่ยวชาญด้านเส้นทางลับประจำย่าน การเยี่ยมชมพื้นที่เกษตรและพื้นที่สีเขียวสาธารณะ

ชวนเดินเท้าสำรวจบางกอกใหญ่

จุดประสงค์หลักของ mapmap GO! คือการเชิญชวนทุกคนมาเดินเท้าสำรวจเมืองศึกษารายละเอียดที่ซุกซ่อนอยู่ โดยในแผนที่จะสอดแทรกข้อมูลเกี่ยวกับอัตลักษณ์และคุณค่าย่านนั้นๆ เอาไว้ด้วย ทั้งในแง่มุมของชุมชนและตลาด ประวัติศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม

เมื่อเราเริ่มสัมผัสเมืองในระดับที่ใกล้ชิดขึ้น เราก็จะได้เห็นสิ่งที่อาจไม่เคยเห็นในชีวิตประจำวันที่รีบเร่ง ประสบการณ์ที่เราได้จากการเดินเท้า จึงอาจนำไปสู่การตั้งคำถามที่มีคุณค่าต่อการพัฒนาเมือง

ในแมปยังมีการแนะนำ 5 เส้นทางไว้เป็นไอเดียให้สามารถเลือกหรือลองออกแบบเส้นทางเดินเท้าในแบบของตัวเอง ได้แก่

เส้นทางที่ 1

“นิเวศเกษตรร่องสวน” สำรวจความสัมพันธ์ของสายน้ำกับพื้นที่เกษตรกรรมในย่าน

เส้นทางที่ 2

“ลัดเลาะริมแม่น้ำ” เส้นทางริมน้ำที่เดินเล่นจากถนนจรัญสนิทวงศ์ไปถึงวัดอรุณได้

เส้นทางที่ 3

“วัดวาอาราม” เส้นทางสำรวจวัดและศาสนสถานสำคัญที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์

เส้นทางที่ 4

“พิพิธภัณฑ์ชีวิต” พาชมงานศิลปะและพิพิธภัณฑ์ภายในย่าน ไปจนถึงตลาดของกินขึ้นชื่อ

เส้นทางที่ 5

“บางกอกใหญ่ใหญ่” สำรวจบางกอกใหญ่ทั้งเขตเพื่อเข้าใจภาพรวมของย่านในหนึ่งวัน

โดยเส้นทางเหล่านี้ทีมงานลงพื้นที่เดินสำรวจมาแล้วทั้งหมด ข้อมูลในแผนที่จึงมีทั้งมิติทางสิ่งแวดล้อม จุดหมายปลายทางที่ควรแวะ รวมถึงแนะนำข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อการเดินเท้า เช่น สิ่งกีดขวางที่เป็นอุปสรรค เส้นทางที่มีร่มเงาไม้ เส้นทางเลียบชายคลองใกล้ชิดธรรมชาติ พื้นที่ที่อากาศร้อนควรหลีกเลี่ยง เส้นทางที่มีไฟส่องสว่างริมถนนเพิ่มความปลอดภัยในยามค่ำคืน

และในเทศกาลงานออกแบบกรุงเทพฯ ที่ผ่านมา mor and farmer และ Refield Lab ได้จัดกิจกรรมชวนเดินสำรวจย่านบางกอกใหญ่ ด้วยแผนที่ mapmap GO! โดยเน้นไฮไลต์อย่างสวนเกษตร วัดเก่าแก่สมัยอยุธยา และชุมชนตลาด เพื่อชวนผู้คนมาทำความรู้จักย่านนี้ในอีกแง่มุมหนึ่ง นอกจากนี้ทีมงานยังอยากฟังเสียงตอบรับจากคนที่มาร่วมทดลองใช้แผนที่ว่าได้รับประโยชน์มากน้อยแค่ไหน เพื่อนำความคิดเห็นไปพัฒนาโปรเจกต์ต่อไป รวมถึงต้องการสร้างบทสนทนาชวนคิดชวนคุยระหว่างทาง ซึ่งหากเป็นไปได้ในอนาคตทีมงานก็อยากจัดโปรแกรมพิเศษให้เจ้าหน้าที่จากสำนักงานเขตมาร่วมเดินด้วย เพื่อรับรู้ปัญหาของพื้นที่ร่วมกันและนำไปสู่การแก้ไขอย่างเป็นรูปธรรม

พวกเขาทำสิ่งเหล่านี้ด้วยความเชื่อว่า การมีข้อมูลที่ดีจะช่วยให้นักพัฒนามองเห็นศักยภาพและปัญหาของเมืองได้ตรงจุด สามารถวางแผนฟื้นฟูเมืองให้น่าอยู่น่าเดินเที่ยวเล่นต่อไปได้ในอนาคต ส่วนการชวนคนจากภายนอกเข้ามาทำความรู้จักพื้นที่และซึมซับวิถีชีวิตของคนในย่าน ก็สามารถกระตุ้นการมีส่วนร่วมและขยายเครือข่ายไปสู่การทำโปรเจกต์ใหม่ๆ ร่วมกันในอนาคตได้ โดยแผนที่ลักษณะนี้สามารถนำไปปรับใช้กับย่านอื่นๆ ที่มีความน่าสนใจในแง่มุมที่แตกต่างหลากหลาย แต่ยังไม่ถูกค้นพบหรือยังไม่ได้รับการสื่อสารนำเสนอออกไปให้แพร่หลายในวงกว้าง

ดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่ www.facebook.com/CANCommunityActNetwork 

–

Bangkok Design Week 2024

Livable Scape

คนยิ่งทำ เมืองยิ่งดี

27 Jan – 4 Feb 2024

#BKKDW2024

#BangkokDesignWeek

#LivableScape